Na chwilę obecną, zgodnie z obowiązującymi przepisami nabyć prawo do działki w ROD można na następujące sposoby:
- 1) W drodze przeniesienia prawa do działki – działkowiec przenosi swoje prawo do działki podpisując umowę z osobą zainteresowaną nabyciem tego prawa – obecnie najpopularniejszy sposób. Podstawa prawna art. 41 Ustawy o ROD
- 2) Wstępując w prawo do działki – składając w zarządzie ROD oświadczenie o wstąpieniu w prawa – dotyczy współmałżonka zmarłego działkowca. Podstawa prawna art. 38 ust. 1 Ustawy o ROD.
- 3) Ustanowienie prawa do działki – składając w Zarządzie ROD wniosek o ustanowienie prawa – dotyczy osób bliskich zmarłego działkowca. Podstawa prawna art. 38 ust. 2-4 Ustawy o ROD.
- 4) Podpisując umowę dzierżawy działkowej z zarządem ROD – możliwe tylko wówczas, gdy w ogrodzie jest wolna działka. Podstawa prawna art. 27 ustawy o ROD, a także w przypadku gdy małżonek nie posiadający prawa do działki wyraża chęć przystąpienia do umowy dzierżawy działkowej współmałżonka posiadającego już prawo do działki.
- 5) Podpisując umowę dzierżawy działkowej z prezydium okręgowego zarządu – tylko w nowym ogrodzie. Podstawa prawna art. 27 Ustawy o ROD i § 13 ust. 2 statutu PZD.
Szczegóły zostały omówione na stronie PZD, poniżej przedstawiamy informacje w telegraficznym skrócie wraz z wyszczególnieniem procedur i wzorów dokumentów.
Ad 1. Przeniesienie prawa do działki
Działkowiec w drodze umowy może przenieść prawa i obowiązki wynikające z prawa do działki na rzecz pełnoletniej osoby fizycznej (przeniesienie praw do działki). Umowę zawiera się w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.
Ad 2. Wstąpienie w prawo do działki
W przypadku śmierci działkowca, jeśli jego współmałżonek nie posiada prawa do działki, może w terminie 6 miesięcy od dnia śmierci małżonka złożyć w Zarządzie ROD oświadczenie woli o wstąpieniu w stosunek prawny wynikający z tego prawa pod rygorem wygaśnięcia prawa do działki. Do oświadczenia dołącza się odpis aktu zgonu. Zarząd ROD stwierdza prawo do działki podejmując stosowną uchwałę. Nie sporządza się umowy.
Ad 3. Ustanowienie prawa do działki
Zgodnie z art. 38 ustawy o ROD, w przypadku śmierci działkowca – niepozostającego w związku małżeńskim (np. kawalera lub wdowca), prawo do działki mogą nabyć osoby bliskie tj. dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa oraz osoby pozostające z działkowcem w stosunku przysposobienia (art. 2 pkt 8 ustawy o ROD).
Ad 4. Umowa dzierżawy działkowej
W przypadku, gdy zarząd dysponuje wolną działką (działka nie ma prawnego użytkownika), z osobą ubiegającą się o działkę zawiera umowę dzierżawy działkowej. Zanim taka umowa zostanie podpisana przez prezesa i innego członka zarządu, zarząd musi podjąć uchwałę o wyrażeniu zgody na podpisanie takiej umowy przez reprezentujących go prezesa i drugiego członka zarządu. Taka kolejność wynika ze statutu PZD. Zarząd podejmuje decyzję w formie uchwały, a więc najpierw wyraża zgodę, a potem reprezentujący zarząd podpisują umowę.
Istnieje przypadek szczególny rozszerzenia dzierżawy działkowej na współmałżonka posiadającego dotychczas prawa do działki. W takim przypadku zawierana jest umowa dzierżawy działkowej, z tym, że małżonek posiadający już prawo do działki musi pisemnie potwierdzić, że nie stawia przeszkód w zakresie rozszerzenia umowy dzierżawy działkowej o współmałżonka.
Opłaty
Opłaty ogrodowe
Obowiązkiem każdego działkowca jest także uczestniczenie w pokrywaniu kosztów funkcjonowania ROD poprzez wnoszenie opłat ogrodowych uchwalanych corocznie przez walne zebranie w ROD. Jeśli zbywający działkę nie uregulował ich w roku przeniesienia prawa do działki, nowy działkowiec musi je uiścić w roku nabycia działki. Do opłat ogrodowych należą też indywidualne rozliczenia za użytą wodę i energię elektryczną, jeśli działkowiec posiada przyłącze doprowadzone do działki; te opłaty wnosi się już za konkretne zużycie.
Aktualne stawki dla naszego ogrodu można znaleźć w sekcji „Opłaty” za dany rok.
Opłaty ogrodowe (dodatkowe)
Co do zasady, każdy nowy działkowiec nabywający działkę w ROD jest zobowiązany do uiszczenia na rzecz ROD dwóch dodatkowych opłat ogrodowych, o których mowa w § 147 ust. 1 Statutu PZD.
- Opłata §147 ust. 1 pkt 1 Statutu PZD (daw. inwestycyjna) – określana przez Zarząd danego ROD, uzależniona od wartości infrastruktury ogrodowej;
- Opłata §147 ust. 1 pkt 2 Statutu PZD (daw. wpisowe) – określana przez okręgową radę PZD;
Istnieje jednak kilka zwolnień od ww. obowiązku, które zostały określone w § 147 ust. 4 i 5 Statutu PZD. Jednym z nim jest zwolnienie nowego działkowca z konieczności uiszczania w roku nabycia prawa do działki podwyższonej opłaty, o której mowa w § 147 ust. 1 Statutu PZD (daw. opłata inwestycyjna), gdy działkowiec ten „nabył prawo do działki po osobie bliskiej” (§ 147 ust. 4).
W praktyce, ten przepis będzie miał zastosowanie w dwóch sytuacjach:
- nabycia prawa do działki w ROD przez osobę bliską „sprzedającego” działkowca na podstawie umowy przeniesienia praw do działki (art. 41 ustawy o ROD),
- nabycia prawa do działki w ROD przez osobę bliską działkowca, po jego śmieci (art. 38 ust. 2-4 ustawy o ROD).
W ww. przypadkach chodzi o nabycie prawa do działki przez osoby bliskie, inne niż małżonek. Małżonek działkowca jest bowiem zwolniony z obu podwyższonych opłat pobieranych od nowego działkowca – stosownie do § 147 ust. 5 statutu PZD.
Wielkości podwyższonych opłat ogrodowych zależą od aktualnych uchwał Zarządu danego ROD i okręgowej rady PZD dlatego też nie są stałe i mogą ulegać zmianą. Aktualne stawki dla naszego ogrodu można znaleźć w sekcji „Opłaty” za dany rok.
Podatki (PCC i PIT)
Po zawarciu umowy przeniesienia praw do działki należy uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC), który reguluje ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz w szczególnych przypadkach podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT).
Szczegółowe wyjaśnienie zawarte jest w artykule na stronie PZD.